Zielono-niebieska infrastruktura może pełnić we współczesnych miastach wiele funkcji
i zapewniać liczne korzyści. Ze względu na negatywne skutki zmian klimatu, aktualnie najbardziej akcentuje się jej znaczenie w procesach adaptacji do zmian klimatu, a także ochrony klimatu przed dalszymi zmianami (mitygacji) i ochrony środowiska.
Czym jest zielono-niebieska infrastruktura
Zielono-niebieska infrastruktura jest instrumentem, który wykorzystuje przyrodę w celu uzyskania korzyści ekologicznych, gospodarczych i społecznych. Zielone (z zastosowaniem roślinności) i niebieskie (wodne) obszary, to jedno z narzędzi zapobiegania poburzowym podtopieniom (retencja krajobrazowa), stworzenia przyjemnego miejskiego mikroklimatu, ochronie miasta przed powstawaniem zjawiska miejskiej wyspy ciepła, poprawie jakości powietrza, a także zróżnicowanego środowiska naturalnego w mieście (bioróżnorodność).
Budowanie zielonych dachów (dachy budynków pokryte roślinnością), roślinnych ścian (pionowe konstrukcje, w tym ściany pokryte roślinnością) oraz pozostawianie niezabudowanych terenów zielonych, czy tworzenie nowych nasadzeń zieleni w tkance miejskiej (nawet takich na małym obszarze jak parki kieszonkowe, czy ogrody deszczowe), to elementy składowe zielonej infrastruktury w miastach, czyli działań związanych z instalacją roślin w mieście. Ze względu na potrzebę adaptacji do zmian klimatu inwestycje w zieloną i błękitną infrastrukturę pojawiają się jako cenne narzędzia w wielu strategicznych dokumentach opracowywanych dla i przez polskie miasta oraz w realizowanych aktualnie projektach.
Różnorodność biologiczna
Zielono-błękitna infrastruktura jest obecnie wykorzystywana przede wszystkim jako narzędzie zwiększania retencji i bioróżnorodnościna terenach zabudowanych.Postępująca urbanizacja, zmiany klimatyczne, wycinanie starych drzew, zanieczyszczenie powietrza, wprowadzanie do środowiska nadmiernej ilości roślin obcego pochodzenia (w szczególności roślin inwazyjnych) przyczyniają się do zmniejszania różnorodności biologicznej. Dlatego powinniśmy nie tylko przeciwdziałać zmniejszaniu różnorodności biologicznej, ale także prowadzić działania, których celem jest zwiększenie bioróżnorodności.
Retencja krajobrazowa
Jednym z największych wyzwań dla miast w Polsce są opady nawałnicowe i miejskie powodzie. Tradycyjne systemy kanalizacji nie sprawdzają się w tych sytuacjach. Dlatego szuka się dodatkowych rozwiązań. Aktualnie następuje zmiana myślenia o sposobie zagospodarowania wód opadowych w miastach. Nie zaleca się już dążenia do jak najszybszego odprowadzenia wody, ale tworzenie, jako bardziej efektywnych, systemów rozproszonej retencji
i zagospodarowywania wody opadowej w miejscu, gdzie występuje deszcz. Takie systemy retencji rozproszonej można tworzyć właśnie na bazie sieci błękitno-zielonej infrastruktury, czyli połączenia w jeden system pojedynczych, nawet drobnych elementów z zakresu stosowania zieleni oraz różnego typu rozwiązań hydrologicznych.
O projekcie
Projekt pn. „Realizacja inwestycji w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury na terenie gmin należących do Związku Gmin Dorzecza Wisłoki” finansowany ze środków Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego 2014-2021 oraz budżetu państwa, w ramach Programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu”, Obszar programowy: Klimat.
Wartość projektu – 14,8 mln zł, dofinansowanie – 11,1 mln zł.
Celem projektu jest zwiększenie odporności na negatywne zjawiska wynikające ze zmian klimatu oraz adaptacja do tych zmian, podniesienie świadomości mieszkańców na ten temat, a także ograniczenie emisji gazów cieplarnianych poprzez realizację inwestycji w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury na obszarze 17 gmin uczestniczących w projekcie: Gmina Brzostek, Gmina Brzyska, Gmina Chorkówka, Gmina Czarna, Gmina Dębica, Miasto Dębica, Gmina Dębowiec, Gmina Jasło, Miasto Jasło, Gmina Jedlicze, Gmina Jodłowa, Gmina Pilzno, Gmina Sękowa, Gmina Skołyszyn, Gmina Szerzyny, Gmina Tarnowiec, Gmina Żyraków.
Projekt pod nazwą „Realizacja inwestycji w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury na terenie gmin należących do Związku Gmin Dorzecza Wisłoki” polega na realizacji działań w zakresie zielono-niebieskiej infrastruktury i zwiększeniu powierzchni terenów zieleni.Każde z wdrożonych rozwiązań, obok istniejących już terenów zieleni na terenie gmin należących do Związku Gmin Dorzecza Wisłoki, współtworzy zielone korytarze, przyczyniając się do zachowania ciągłości ekologicznej na tym terenie, ma charakter kompleksowy i uwzględnia działania adaptacyjne, mitygacyjne oraz edukacyjne, które są ze sobą spójne i wzajemnie powiązane.
Więcej informacji można znaleźć na stronach:
- Związku Gmin Dorzecza Wisłoki: wisloka.pl
- Projektu: eog.wisloka.pl
- Funduszy z Mechanizmu Finansowego EOG: www.eeagrants.org, www.eog.gov.pl
Oprac. K. Wolańska, ZielonaInfrastruktura.pl
